Zijn Cannabinoïden In Staat Nieraandoeningen Tegen Te Gaan?

Meestal besteden we niet veel aandacht aan onze nieren, ondanks het zware werk dat ze voor ons doen. Ze zuiveren ons bloed door gifstoffen en afvalstoffen te verwijderen. Genetische problemen, verwondingen, bepaalde medicijnen en andere factoren veroorzaken soms nieraandoeningen die een goede functie belemmeren. Veelvoorkomende nierproblemen zijn chronische nierziekten en acute nierschade, maar ook infecties, cysten, nierstenen en kanker. Wanneer sprake is van nierfalen, is een dialyse of niertransplantatie nodig. In de VS zijn nieraandoeningen de negende belangrijkste doodsoorzaak. Daardoor verdienen ze zeker aandacht en zijn ze ook onderwerp van diverse studies.

Onderzoek laat zien dat cannabis mogelijk een veiliger alternatief is voor ontstekingsremmende middelen en voorgeschreven opioïden ter verlichting van pijn bij chronische nieraandoeningen. Een beter begrip van de impact van cannabinoïden op het renale systeem leidt wellicht tot de ontwikkeling van nieuwe medicijnen tegen de symptomen van nierziekten met minimale bijwerkingen, vergeleken met reeds beschikbare medicatie.

NIEREN EN HET URINEWEGSTELSEL

De belangrijkste onderdelen van het urinewegstelsel zijn de nieren, urineleiders, blaas en urinebuis. Dit stelsel verwijdert afvalstoffen uit het lichaam, draagt bij aan de regulering van het bloedvolume en de bloeddruk, beheerst elektrolyten en metabolieten en reguleert de zuurtegraad van het bloed. Nieren hebben een sterke bloedcirculatie en bevatten veel minuscule structuren, nefronen, die ons bloed met een half kopje per minuut zuiveren. Als gevolg van deze gezonde filtratie ontstaat urine, die naar de blaas gaat voor tijdelijke opslag. Slechts een klein percentage van het gefilterde bloed komt uiteindelijk in de urine terecht, terwijl het gezuiverde water weer terug in de bloedsomloop komt, met andere bruikbare stoffen. Nieren zuiveren continu gifstoffen uit ons bloed en behouden een gezonde balans van water en mineralen. Denk aan natrium, calcium, fosfor en kalium. Tot slot produceren ze hormonen die de bloeddruk beheersen, rode bloedcellen aanmaken en een rol spelen in de opname van vitamine D.

De meeste nieraandoeningen vallen de nefronen aan. Acute nierinsufficiëntie is een plotseling verlies van de nierfunctie in een paar dagen tijd. Deze aandoening leidt tot complicaties, zoals acidose, teveel kalium, uremie, en heeft soms gevaarlijke gevolgen voor andere organen. Het sterftecijfer na een ernstige nieraandoening ligt nog altijd hoog.

Bij chronische nierziekten ontstaat de schade meestal trager, gedurende een langere periode. De patiënt voelt zich pas ziek zodra de aandoening ernstig wordt. De meestvoorkomende oorzaken zijn diabetes en een hoge bloeddruk. De complicaties bestaan vaak uit hartaandoeningen, botziekten en bloedarmoede. Veelvoorkomende symptomen zijn: opgezwollen benen, overgeven, gebrek aan eetlust en energie en soms zelfs geestelijke verwarring.

HET ENDOCANNABINOÏDESYSTEEM EN DE NIEREN

De cannabinoïdereceptoren CB1 en CB2 zitten in verschillende weefsels en organen, waaronder de nieren. Het endocannabinoïdesysteem reguleert doelwitten van celsignalering die essentieel zijn voor de energiehomeostase. Experimentele studies suggereren dat cannabinoïden zowel gunstige als ongewenste effecten kunnen hebben op de nieren. Dit is afhankelijk van de renale aandoening, dosering en andere factoren. Uit onderzoek blijkt nog niet duidelijk hoe het endocannabinoïdesysteem mogelijk betrokken is bij de ontwikkeling van nieraandoeningen en het genezingsproces. Een onevenwichtige aanmaak van endocannabinoïden—overactivatie van CB1 en remming van CB2—lijkt in elk geval een rol te spelen bij chronische nierziekten. Dit soort onbalans komt ook voor bij obesitas en diabetes type II.

WISSELENDE ONDERZOEKSRESULTATEN

Het American Journal of Medicine publiceerde een studie met data van 14.000 volwassenen die deelnamen aan de US National Health and Nutrition Examination Survey. De onderzoekers deden onderzoek naar de waarde van albumine in urine. Dit is een kenmerk van nieraandoeningen. Ze vonden geen verband tussen eerder of huidig wietgebruik en verslechtering van de nierfunctie of nierziekten. Dat is absoluut goed nieuws. Toch bleek uit onderzoek van de Icahn School of Medicine at Mount Sinai in New York, waarin nierziekten bij cannabisgebruikers onderzocht werden, dat de nierfunctie bij de chronische nierpatiënten sneller afnam dan bij degenen die geen cannabis gebruikten. Dit resultaat hangt echter mogelijk meer samen met het inhaleren van rook dan de effecten van THC of andere cannabinoïden.

ZOEKEN NAAR THERAPEUTISCHE ALTERNATIEVEN

Patiënten met een gevorderde chronische nierziekte ervaren diverse symptomen. Denk aan misselijkheid, anorexia, chronische pijn en slapeloosheid. De effecten van vaak voorgeschreven opioïden zijn bijzonder nadelig bij chronische nierpatiënten. Zo verergeren ze vaak deze symptomen. De beperkte behandelmogelijkheden vergroten de vraag naar therapeutische alternatieven. Veel patiënten wachten echter niet op de ontwikkeling van een goedgekeurde cannabistherapie. Zij beginnen zelf met experimenteren met medicinale cannabis voor symptoombestrijding^[1]. Hoewel mensen medicinale wiet voor vele therapeutische doeleinden gebruiken, is het bewijs voor de werkzaamheid bij chronische nierziekten niet goed onderzocht. Ook is er tot op heden te weinig wetenschappelijke literatuur om een gedegen advies over dosering en gebruik te kunnen geven.

SYMPTOMEN VERMINDEREN MET CBD

Vandaag de dag is er dus nog weinig onderzoek beschikbaar. Toch hebben niet alleen patiënten, maar ook onderzoekers serieuze aandacht voor cannabinoïden^[2] als middel tegen symptomen van chronische nierziekten. De combinatie van therapeutische waarde en vrijwel geen bijwerkingen maakt CBD interessant voor nefrologen. Vooral nu is gebleken dat cannabidiol als vorm van zelfmedicatie voor veel patiënten nuttig is in het verbeteren van symptomen bij ernstige nieraandoeningen.

Een studie toonde aan dat CBD de toxische belasting van chemotherapie op de nieren vermindert^[3]. Nefrotoxiciteit is een veelvoorkomende bijwerking van het krachtige chemomiddel cisplatine. De oxidatieve en nitrosatieve stress beperken daarbij de klinische toepassingen ervan. Behandeling van muizen met cannabidiol leidde tot afzwakking van de cellulaire stress, ontstekingen en celdood in de nieren veroorzaakt door cisplatine. Dat verbeterde de nierfunctie sterk. De resultaten van deze studie suggereren dat CBD mogelijk werkt tegen nefrotoxiciteit door cisplatine. En uiteraard dat cannabidiol meer onderzoek op dit terrein verdient.

WEES VOORZICHTIG MET EXPERIMENTEREN

Cannabis heeft betrekkelijk weinig bijwerkingen en er is geen risico op een overdosis cannabinoïden die onze nieren beschadigt. Toch dienen patiënten met nierziekten extra voorzichtig te zijn bij het gebruik van alternatieve therapeutische behandelingen. Ook zouden ze alle supplementen die ze gebruiken, moeten overleggen met een deskundige gezondheidsspecialist. Verbeteringen in de symptomen van nieraandoeningen door THC en/of CBD zijn soms reëel en dienen we klinisch te overwegen, mits deze of andere supplementen geen wisselwerking hebben met voorgeschreven medicatie. Vergeet ook niet dat vapen en edibles de schade van roken elimineren.