Bijwerkingen van wiet

Over het algemeen wordt cannabis als veilig middel beschouwd. Fans en pleitbezorgers van wiet zijn er vaak snel bij om de veiligheid van hun favoriete plant te beargumenteren.

De werkelijkheid is echter een stuk ingewikkelder. Cannabis is een ongelooflijk complexe plant die honderden verschillende stoffen in uiteenlopende concentraties kan produceren. Ook als je denkt te weten wat je van wiet kunt verwachten, is het niet ongebruikelijk dat zelfs ervaren wietkenners vervelende bijwerkingen ervaren na het roken van een joint.

Het is belangrijk om met open vizier en kritische blik te kijken naar wiet, als je de potentiële bijwerkingen ervan wilt begrijpen en voorkomen.

Inzicht in de chemie van cannabis

Om de unieke bijwerkingen van wiet beter te kunnen begrijpen, moet je eerst wat basisbeginselen van de unieke chemie van de plant kennen.

Cannabis is chemisch gezien een zeer complexe plantensoort die meer dan 400 actieve bestanddelen kan produceren. Deze stoffen zitten in de hars van de plant die aangemaakt wordt in kleine, kleverige kristallen (genaamd trichomen) op de toppen van rijpe, onbestoven vrouwelijke planten. Hierin vindt je niet alleen THC, maar tientallen andere cannabinoïden zoals CBD, CBN, CBG, THCV, en ga zo maar door!

Wanneer je wiet gebruikt, moet je er ook rekening mee houden dat de effecten variëren op basis van de chemie van je lichaam. De bestanddelen van wiet hebben een interactie met het menselijke endocannabinoïde systeem (ECS), een complex regulerend netwerk dat alles van je emoties tot eetlust aanstuurt. Zodra de bestanddelen van wiet in je lichaam terechtkomen, kunnen ze zorgen voor zowel up- als downregulatie in de activiteit van het ECS. Zo creëren ze de iconische effecten en bijwerkingen waar de plant om bekendstaat.

Er valt nog een hoop te leren over de manier waarop verschillende bestanddelen van wiet in het menselijk lichaam werken. Helaas kunnen we de effecten van wiet niet echt goed voorspellen of manipuleren.

Vanwege deze onbekende interacties kunnen de negatieve of ongewenste bijwerkingen van wiet je soms volledig verrassen.

Inzicht in de high van wiet

Wiet heeft tal van effecten, maar misschien wel het meest iconische is de 'high' die opgewekt wordt door THC (tetrahydrocannabinol). Een high wordt vaak gekenmerkt door:

THC levert deze effecten omdat het zich direct bindt aan CB1-receptoren die in het lichaam zitten om inwendige stoffen zoals anandamide en 2-AG te ontvangen. Aangezien THC een vergelijkbare chemische structuur heeft als anandamide, bindt het perfect aan CB1-receptoren. Wanneer dat gebeurt, zorgt het voor up- of downregulatie van het endocannabinoïde systeem (afhankelijk van waar de CB1-receptor in het lichaam aanwezig is). Zo creëert het de effecten die we eerder noemden, maar ook de bijwerkingen die we hieronder bespreken.

Wat zijn de bijwerkingen van wiet?

De bestanddelen van wiet kunnen een breed scala aan effecten in je lichaam produceren. In het algemeen beschouwen we bijwerkingen als ongewenste of onaangename effecten. Vaak ontstaan ze als direct gevolg van het roken, vapen, innemen of anderszins gebruiken van wiet.

• Korte termijn

Enkele van de meest voorkomende kortetermijneffecten van wiet zijn:

Ongerustheid & verwarring

Hoewel veel mensen zeggen wiet te gebruiken om ongerustheid te verminderen of ervan overtuigd zijn dat het op zijn minst kan helpen bij angst-gerelateerde symptomen, is dit niet altijd het geval. Zo werd in een **onderzoek in 2017^[1] aan meer dan 9000 deelnemers gevraagd of ze dachten dat cannabis medicinale voordelen bood. Meer dan 80% van de deelnemers antwoordden positief, waarbij bijna de helft van hen 'verlichting van angst, stress en depressie' benoemden als een van de potentiële gezondheidsvoordelen van de plant. Toch is het niet ongebruikelijk dat mensen juist meer angst en paranoia ervaren kort na het gebruik van THC-rijke wiet.

Waarom THC-rijke soorten dit effect kunnen hebben, is niet helemaal duidelijk. Mogelijk heeft het iets te maken met de volgende aspecten:

Verhoogde hartslag & bloeddruk

Uit studies blijkt ook dat cannabis de hartslag en bloeddruk kan verhogen of verlagen, afhankelijk van hoe en wanneer je het gebruikt. Over het algemeen lijkt wiet echter vrijwel direct na gebruik korte hypertensie te veroorzaken.

In 2008 verscheen in het Handbook of Experimental Pharmacology een grondige evaluatie^[2] naar de cardiovasculaire farmacologie van cannabinoïden. Hierbij werd een groot aantal studies naar de cardiovasculaire effecten van wiet uitgebreid beoordeeld, zowel in vivo als in vitro. Al met al concludeerde het onderzoek dat het endocannabinoïde systeem cruciaal is voor de hartslag en bloeddruk.

Nadat je THC-rijke wiet hebt gerookt, gevapet of gegeten, kun je korte tijd last hebben van een hoge bloeddruk die zich kenmerkt door tachycardie, een onregelmatige hartslag, moeite met ademhalen of hyperventilatie. Gelukkig zijn deze symptomen meestal maar van korte duur en kunnen ze gevolgd worden door een langere periode van lage bloeddruk (hieronder nader toegelicht).

Lage bloeddruk

Hetzelfde onderzoek dat de bloeddrukverhogende effecten van wiet belicht, laat ook zien dat het lage bloeddruk kan veroorzaken. De meeste gebruikers zeggen deze effecten te voelen na de korte periode van hoge bloeddruk die we hierboven beschreven hebben. Maar vergeet niet iedereen een andere ervaring heeft met cannabis.

De symptomen van lage bloeddruk die je kunt ervaren na het gebruik van wiet zijn onder andere:

Psychose & paranoia

De woorden psychose en paranoia klinken akelig en iedereen die ooit een psychotische of paranoïde aanval heeft meegemaakt, kan beamen hoe verschrikkelijk dit is. En hoewel wiet voor sommige mensen het ultieme ontspanningsmiddel is, kan het bij anderen een kortdurende psychose of paranoia opwekken.

Symptomen van een door cannabis geïnduceerde psychose zijn onder andere:

Er is nog steeds geen volledige duidelijkheid over de ware aard van door cannabis geïnduceerde psychose. Hoewel prohibitionisten geloven dat wiet een psychose kan opwekken, blijkt uit recenter en minder politiek gekleurd onderzoek^[3] dat wiet niet leidt tot een toename in psychotische stoornissen bij mensen die daar geen aanleg voor hebben.

Een bad trip

Iedereen die bekend is met cannabis en de effecten ervan, heeft waarschijnlijk wel van een 'bad trip' gehoord. Als je wiet gebruikt, is de kans groot dat je zelf wel eens een bad trip hebt ervaren of erbij was toen iemand anders er een had.

Wat een bad trip is, verschilt sterk per persoon. Toch zouden we het in het algemeen omschrijven als een ervaring met wiet die onaangenaam is of gepaard gaat met ongewenste bijwerkingen, zoals in dit artikel beschreven.

Greening out

'Greening out' is het wiet-equivalent van buiten bewustzijn raken, vergelijkbaar met wanneer je te veel alcohol drinkt. Voordat je bewusteloos raakt, kun je bij een 'green-out' last hebben van misselijkheid, ongerustheid, duizeligheid, hallucinaties of een licht gevoel in je hoofd.

Droge mond

Een droge mond of xerostomie is een bijwerking waarbij je mond niet genoeg speeksel aanmaakt. Veel stoffen kunnen een droge mond veroorzaken, waaronder: tabak, alcohol, koffie en cannabis. Hoewel het geen ernstige bijwerking van cannabisgebruik is, kan het wel vervelend zijn.

Pijnlijke keel en longen

Hoe graag wietkenners ook beweren dat het roken van cannabis veiliger is dan tabak of sigaretten, is dit simpelweg niet het geval. Bij meerdere studies^[4] werd wietrook geanalyseerd. Daaruit bleek dat het een aantal van dezelfde chemicaliën bevat als tabaksrook, waarvan er veel carcinogeen, mutageen, teratogeen of anderszins giftig zijn.

Wanneer je wietrook inhaleert, kunnen de hitte van de rook en de giftige stoffen schade aanrichten aan weefsels in je mond, keel, longen en andere delen van het ademhalingsstelsel. Om deze klachten te vermijden, kun je overwegen om je joint of bong te vervangen door een vaporiser. Wanneer wiet verhit wordt tot het punt dat de werkzame stoffen verdampen, krijg je een vergelijkbare ervaring als het roken, maar dan zonder de giftige stoffen.

Trillen

Ook oncontroleerbaar trillen, bibberen of beven is een veelvoorkomende kortstondige bijwerking van cannabisgebruik. Soms is dit het enige dat mensen ervaren, maar het kan ook gepaard gaan met andere bijwerkingen op deze lijst, zoals ongerustheid, psychose en paranoia.

• Lange termijn

Enkele van de meest voorkomende langetermijneffecten van wiet hebben betrekking op:

Slaapkwaliteit

Uit studies blijkt dat het endocannabinoïde systeem een cruciale rol speelt in de aansturing van de slaap. Om specifiek te zijn, wijst onderzoek^[5] erop dat wiet kan beïnvloeden hoe we de verschillende stadia van de slaapcyclus doormaken. Toch is het nog niet duidelijk of wiet een positief of negatief effect op onze slaap heeft.

Sommige mensen merken misschien dat ze door cannabis sneller in slaap vallen of een betere nachtrust ervaren. Gelukkig is van THC en CBD aangetoond dat ze slaap^[6] opwekken, net als van veel terpenen die in wiettoppen en hars zitten (myrceen, linalool, limoneen en andere). Uit studies blijkt ook dat het gebruik van wiet, met name THC-rijke soorten, voor het slapengaan de tijd die je in de REM-slaapfase^[7] (de fase waarin je droomt) doorbrengt kan verkorten. Dat is wellicht goed nieuws voor mensen die last hebben van nachtmerries of andere problemen met de droomslaap.

Er kleeft echter ook een mogelijk nadeel aan het gebruik van wiet als slaapmutsje. Uit sommige onderzoeken blijkt dat een gebrek aan REM-slaap de mogelijkheid kan belemmeren^[8] om informatie die je voor het slapen hebt geleerd te onthouden en verwerken, maar ook het langetermijngeheugen kan aantasten. Daarnaast wordt een gebrek aan REM-slaap in verband gebracht met beperkte^[9] copingmechanismen in stressvolle situaties, migraine^[10] en gewichtsproblemen^[11].

Geheugen

Veel van de actieve bestanddelen in wiet (met name THC), binden^[12] zich aan receptoren in belangrijke geheugengebieden van de hersenen, waaronder de hippocampus, de amygdala en de cerebrale cortex. Op die manier kunnen deze stoffen verstorend werken op neurale signalen die betrokken zijn in normale geheugenprocessen en zowel ons korte- als langetermijngeheugen in verschillende mate aantasten.

Zo blijkt uit onderzoek bijvoorbeeld dat cannabisgebruik tijdelijk ons kortetermijngeheugen kan belemmeren. Dat kan mogelijk van invloed zijn op zaken als leren, kritisch denken en besluitvorming. Enkele onderzoeken^[13] suggereren zelfs dat cannabisgebruik een acute staat van 'amotivatie' kan opwekken en je mogelijkheid om te concentreren en focussen verstoort.

Toch zijn de effecten van wiet op het geheugen niet alleen slecht. Er is onderzoek^[14] gedaan naar cannabis en de bestanddelen ervan in relatie tot het remmen van de ontwikkeling van neurodegeneratieve aandoeningen (waaronder de ziekte van Alzheimer, Huntington en meer). Veel van dit onderzoek is echter gebaseerd op dierstudies en daarom niet voldoende om concrete conclusies te trekken.

Cardiovasculaire gezondheid

Vanwege het kortdurende effect dat wiet kan hebben op de cardiovasculaire gezondheid, is het wellicht geen verrassing om te ontdekken dat het ook langetermijneffecten kan hebben.

Tot nu toe suggereren onderzoeken^[15] dat wiet pijn op de borst kan veroorzaken bij mensen met een bestaande hartaandoening. Dit komt waarschijnlijk omdat cannabis in staat is om de hartslag te verhogen en bloedvaten te verwijden. Bovendien toonde hetzelfde onderzoek aan dat bij deze risicogroep de kans op het krijgen van een hartaanval veel hoger is in de uren nadat ze wiet hebben gebruikt. Deze risico's gelden wellicht niet voor mensen zonder bestaande hart- en vaatziekten. Maar als je daar wel aan lijdt, is het iets waar je rekening mee moet houden.

Geestelijke gezondheid

Wanneer het gaat over de langetermijneffecten van wiet, hoor je vaak over klachten zoals angstgevoelens, depressie, schizofrenie en andere vormen van psychose.

Toch is er over het algemeen gesproken niet voldoende^[16] bewijs om te stellen dat cannabis een van deze aandoeningen kan veroorzaken. Wel is er discussie over de vraag welke rol cannabis mogelijk speelt in het uitlokken van een mentale aandoening, en dan met name schizofrenie en andere vormen van psychose. Uit vergelijkbaar onderzoek blijkt ook dat wiet de symptomen van psychose kan verergeren bij mensen met een psychotische stoornis en met name voor tieners en jongvolwassenen schadelijk zou kunnen blijken.

Tolerantie, afhankelijkheid, verslaving en ontwenning

Het wordt algemeen aangenomen dat wiet een laag verslavingspotentieel heeft, zeker ten opzichte van legale drugs zoals alcohol en sigaretten. Dat wil echter nog niet zeggen dat wietgebruikers er niet verslaafd aan kunnen raken. Gebruikers kunnen een tolerantie ontwikkelen voor THC en andere cannabinoïden. Bij langdurig cannabisgebruik bestaat het risico op afhankelijkheid en verslaving.

We spreken van afhankelijkheid wanneer je niet in staat bent om te functioneren zonder wiet te gebruiken. Daarentegen is over het algemeen sprake van verslaving wanneer je symptomen ervaart zoals prikkelbaarheid, rusteloosheid, insomnia, misselijkheid, zweten, angst, een verstoord slaap-waakritme, tremoren, gewichtsverlies en meer.

De interactie van wiet met andere middelen

Wiet kan een interactie hebben met verschillende stoffen, zoals recreatieve drugs, alcohol en voorgeschreven medicatie. Wanneer dit gebeurt, kan het samengaan met deze stoffen of ze juist belemmeren. We behandelen ze niet allemaal, want de lijst met middelen waar cannabis een interactie mee kan aangaan is lang.

Verantwoord gebruik: essentieel om van wiet te genieten

Als bovenstaande lijst je iets heeft geleerd, is het wel dat wiet een breed aantal bijwerkingen kan hebben. Sommige zijn misschien niet meer dan een klein ongemak (droge mond, tijdelijke verwarring en vermoeidheid), maar andere klachten kunnen een stuk ernstiger kunnen zijn.

Gelukkig kun je veel van de bijwerkingen die hier genoemd zijn voorkomen door de plant op een verantwoorde wijze te gebruiken. Een aantal tips daarvoor zijn onder andere:

• Geen wiet gebruiken tijdens je tienerjaren: Er is genoeg onderzoek waaruit blijkt dat het wiet een nadelige invloed kan hebben op het ontwikkelende brein. Daarom raden we je aan om cannabis te vermijden tijdens de adolescentie.
• Vermijd het roken van wiet: De verbranding van een joint, bong of pijp stelt je bloot aan tal van giftige stoffen. Een gezondere optie is het om je joint te vervangen door een vaporiser of edibles.
• Weet welke dosis je neemt: Als wiet nog nieuw voor je is of je hebt het al een tijdje niet gebruikt, is het belangrijk dat je de tijd neemt om je ideale dosering te vinden, zodat je een bad trip kunt voorkomen.
• Luister naar je lichaam: Houd goed in de gaten hoe je je voelt door wiet en stop met het gebruik zodra je enige negatieve effecten opmerkt. Ben je een regelmatig gebruiker? Neem dan pauzes om je tolerantie in toom te houden en schakel hulp in wanneer je denkt dat je afhankelijk bent geworden van wiet of er niet mee kunt stoppen.
• Gebruik je gezond verstand: Wiet kan verschillende signaalfuncties en lichamelijke functies verstoren. Ga dus niet autorijden of om het even welke machine besturen wanneer je onder invloed bent.
• Onthoud dat kennis macht is: Lees je regelmatig in over de laatste cannabisonderzoeken en laat je door de wetenschap leiden naar de beste manier voor het gebruik van deze magische plant en verrijk er je leefstijl mee.

Zoals met veel dingen in het leven draait ook cannabisgebruik om balans. Gebruik bovenstaande tips en informatie van andere posts, artikelen en bronnen om geïnformeerde keuzes te maken over hoe en wanneer je van wiet wilt genieten. Met de juiste balans en een verantwoordelijke benadering zijn we er zeker van dat iedereen van wiet kan genieten!