Wat zijn de verschillen tussen high zijn en dronken zijn?

Drink je graag een koud biertje op een mooie zomeravond? Of ga je liever voor een dikke joint? Misschien het liefst allebei tegelijk? Er woedt een hevig debat over het gebruik van drank en wiet, zowel op interpersoonlijk als internationaal vlak.

Wiet en alcohol hebben verschillende dingen gemeen; allebei veranderen ze het bewustzijn en allebei hebben ze met verboden te maken gehad. Maar daar stoppen de overeenkomsten dan ook. Beide werken namelijk totaal anders in het lichaam, creëren bijna tegengestelde gemoedstoestanden en hebben verschillende korte- en lange termijneffecten.

Maar wat is nu het verschil tussen je high voelen en dronken zijn? En is het een goed idee om wiet met alcohol te combineren? Dit is onze kijk op het debat.

Het eeuwige debat: wiet versus alcohol

Mensen gebruiken al duizenden jaren bewustzijnsveranderende middelen, waaronder alcohol en cannabis. De algemene afkeer van de mensheid van nuchterheid maakt dat we al millennia lang deze drugs tot ons nemen. Tegenwoordig genieten naar schatting 2,3 miljard mensen^[1] graag van een glas alcohol, en roken 200 miljoen mensen af en toe een joint.

Daarbij vallen veel mensen in beide groepen, waarbij sommigen het zelfs tegelijkertijd gebruiken. Maar er bestaat ook een kloof tussen degenen die alcohol drinken en degenen die wiet roken.

Persoonlijke voorkeuren doen veel om deze kloof in stand te houden, maar veel van deze meningen komen ook voort uit gebrekkige informatie en onwetendheid.

Veel drinkers nemen bijvoorbeeld graag een shot wodka, terwijl ze cannabis als een gevaarlijke, illegale drug beschouwen. Daarentegen keuren veel cannabis-puristen alcoholgebruik af vanwege het inherente gevaar ervan en de neiging tot gewelddadig en idioot gedrag die het oproept.

Hieronder gaan we dieper in op de verschillen tussen high zijn en dronken zijn. We onderzoeken de fysieke en psychologische effecten, hoe de samenleving tegen beide middelen aankijkt en of het een goed idee is om ze te combineren.

High versus dronken zijn

Een lekker Belgisch biertje of een paar goede hijsen van een bong: bij beide wek je een heel verschillende gemoedstoestand op. Nog eens drie biertjes drinken, of nog een paar trekken van je bong nemen, maakt dat verschil alleen nog maar groter.

Maar de psychoactieve en gedragsmatige verschillen zijn niet de enige reden waarom mensen tegengestelde opvattingen over wiet en drank hebben. Decennialange propaganda heeft de samenleving ook gedwongen om het ene wel te accepteren, en het andere niet.

• High versus dronken zijn: culturele acceptatie

De culturele acceptatie van alcohol en wiet verschilt enorm van land tot land. Bezoek de islamitische wereld en je zult een strikte afkeer van drank ervaren. Maar ga naar een Engelse pub en je zult zien dat mensen het als water drinken. In de Amerikaanse staat Colorado ligt recreatieve wiet in verschillende winkels, terwijl dit in veel landen in Azië en Europa ten strengste verboden is.

In het grootste deel van de westerse wereld is alcohol nog altijd de favoriete drug. Ondanks een korte verbodsperiode heeft het in veel landen een cruciale historische rol gespeeld. En dan hebben we het niet alleen over bezopen raken. In de Middeleeuwen, toen de watervoorziening op zijn zachts gezegd discutabel was, kreeg alcohol de titel 'aqua vitae', oftewel 'het levenswater', en werd het gezien als een steriele vloeistof en een bron van buikvullende calorieën.

Tegenwoordig zijn we niet meer afhankelijk van alcohol om te overleven. Maar het speelt nog steeds een belangrijke culturele rol. Velen van ons hebben een feestelijke inwijding ondergaan toen we de drinkleeftijd bereikten (hoewel dit vaak al op een jongere leeftijd voorkomt). Drank is dan ook het kloppende hart van veel sociale gelegenheden. Het dient als sociaal smeermiddel in cafés, thuis en vormt een belangrijk onderdeel van de lunch of het diner.

Maar het is geen geheim dat alcohol ook voor vervelend gedrag kan zorgen. Het staat vaak aan de basis van geweld, vreemdgaan, vandalisme, een slechte gezondheid en verkeersslachtoffers. Ondanks dit vreselijke curriculum vitae staat alcohol nog steeds hoog in aanzien, en worden deze dingen vaak afgewimpeld als iets wat erbij hoort.

Maar hoe zit het met wiet? Deze plant heeft een rijke gebruiksgeschiedenis in traditionele holistische systemen, de landbouw en industrie. Wiet speelde een belangrijke rol in de ontwikkeling van de westerse wereld en nam zelfs tot 1942^[2] een gerespecteerde plaats in de Amerikaanse farmacopee in.

De publieke opinie over cannabis heeft in het verleden echter ook flinke schade opgelopen. Het verbod van de jaren ‘20 en het Reefer Madness-tijdperk van de jaren ‘30 hebben de manier waarop mensen high worden beschouwen drastisch veranderd, waarbij ze cannabis vaak als een gevaarlijke, geestverruimende drug zien. De War on Drugs, die begin jaren ‘70 door de Amerikaanse president Nixon werd geïnitieerd, houdt deze mythe nog altijd in stand.

Wiet heeft echter vaker in de geschiedenis een controversiële status gehad. In Arabië verboden autoriteiten het bijvoorbeeld al in 1387, en veel landen stelden in de 19e eeuw een verbod op de plant in.

Ondanks een stroef verleden heeft ingrijpende wetgeving veel gedaan om cannabis steeds meer te normaliseren. Verschillende landen hebben recreatieve en therapeutische cannabis inmiddels gelegaliseerd, wat tot een genuanceerder imago heeft geleid. Miljoenen mensen over de hele wereld gebruiken regelmatig wiet op een sociale en verantwoorde manier, zelfs daar waar het nog steeds verboden is.

• Wiet versus alcohol: fysieke effecten

Alcohol en wiet werken op zeer verschillende manieren in het lichaam, wat voor contrasterende fysieke en psychologische toestanden zorgt. Alcohol bindt zich direct aan gamma-aminoboterzuur-receptoren (GABA-receptoren). GABA en glutamaat zijn twee belangrijke neurotransmitters in de hersenen. GABA dempt de activiteit van het centrale zenuwstelsel, terwijl glutamaat die activiteit verhoogt.

Door zich te binden aan GABA-receptoren, bootst alcohol de effecten van deze chemische stof in de hersenen na. Na het drinken van een paar biertjes of een paar shotjes, leidt deze chemische nabootsing tot diverse fysieke effecten:

Cannabis werkt anders in de hersenen. THC, het belangrijkste psychotrope bestanddeel, bindt zich namelijk aan CB1-receptoren. Deze receptoren behoren tot het endocannabinoïdesysteem (ECS), een netwerk dat bijna al onze fysiologische processen regelt. Net als alcohol heeft THC effect door onze interne moleculen na te bootsen. In dit geval bootst het anandamide na, een endocannabinoïde neurotransmitter.

In plaats van GABA na te bootsen, zorgt THC ervoor dat onze hersencellen minder van deze dempende neurochemische stof afgeven. Dit remt signalen van GABA af die bepaalde hersencellen vertellen de productie van dopamine te beperken. Dit resulteert in een hogere afgifte van dopamine door onze hersencellen, wat voor een aangename high zorgt. Maar THC beïnvloedt ook receptoren buiten de hersenen. Samen resulteren deze processen in de volgende fysieke effecten:

• High versus dronken zijn: psychologische effecten

Door onze hersenchemie als het ware door elkaar te husselen, kunnen zowel alcohol als cannabis onze stemming, waarneming en gedragingen beïnvloeden.

De psychologische effecten van dronken zijn zijn onder meer:

De psychologische effecten van high zijn zijn onder meer:

• Gevolgen voor de gezondheid

Qua gezondheidsrisico's zitten er grote verschillen tussen wiet en alcohol. Beide kunnen fysieke en psychologische problemen veroorzaken wanneer ze worden misbruikt. Bij matig gebruik kan cannabis echter gezondheidsvoordelen bieden, terwijl een therapeutisch potentieel bij alcohol vrijwel uitgesloten is.

In landen waar cannabis legaal is, kunnen artsen het onder bepaalde voorwaarden voorschrijven. Hoewel veel onderzoek nog geen uitsluitsel geeft over de gezondheidsvoordelen van wiet, wijst lopend onderzoek naar het endocannabinoïdesysteem wel op een wijdverbreid effect op het lichaam.

Uiteraard geven artsen geen recepten voor alcohol. Hoewel het buiten kijf staat dat alcoholgebruik een negatieve invloed heeft op de gezondheid, leveren sommige vormen van alcohol wel moleculen die het menselijk lichaam ten goede kunnen komen. Wijn bevat bijvoorbeeld resveratrol, een antioxidant die wordt onderzocht omdat het mogelijk het lichaam tegen bepaalde invloeden kan beschermen. Whisky bevat ook polyfenolen, die wellicht kunnen helpen een gezond cholesterolgehalte te behouden. Maar de potentiële voordelen wegen nog altijd niet op tegen de negatieve langetermijneffecten van alcohol.

Alcohol en cannabis kunnen allebei een negatieve invloed hebben op onze gezondheid, zowel na kort als langdurig gebruik. Bekijk hieronder de mogelijke implicaties ervan voor de gezondheid.

Kun je alcohol en wiet combineren?

Dat hangt ervan af. Sommige mensen hebben een gezonde relatie met alcohol en wiet en kunnen een bevredigende 'sweet spot' bereiken wanneer ze ze tegelijk gebruiken. Als je het goed doet, kan dit in een prettige psychologische gesteldheid resulteren. Overdrijving ligt echter al snel op de loer. Als je de neiging hebt om snel te ver te gaan met drinken en/of roken, dan is het beter om de twee niet te combineren.

Het combineren van de effecten van beide, ook wel bekend als 'crossfading', kan ook de kans op greening out enorm vergroten. Onderzoek heeft uitgewezen dat een combinatie van de twee tot hogere THC-concentraties in het bloed^[3] leidt. Met andere woorden: alcohol kan de effecten van wiet versterken.

Uiteindelijk kan high en dronken zijn voor sommige mensen een onprettige combinatie zijn, en voor anderen juist een bevredigende. Zorg in ieder geval dat je altijd voorzichtig bent en goed naar je lichaam luistert.

High versus dronken worden: wat is beter?

Afgezien van fysiologische factoren, komt het bij dit debat uiteindelijk op persoonlijke voorkeuren neer. Iedereen vindt het heerlijk om na een drukke dag tot rust te komen. En we bepalen zelf wat we gebruiken om te ontspannen. Cannabis stimuleert onze creativiteit, stelt ons in staat om diepe gedachten te verkennen en om zonder kater wakker te worden. Alcohol werkt als een sociaal smeermiddel dat ons helpt contact te maken met anderen, maar kan ons de volgende ochtend ook in een zielig hoopje veranderen.