.

Wiettoppen: een anatomische analyse
Cannabis toppen zijn een stuk complexer dan ze op het eerste gezicht lijken. Sterker nog: wat jij als “toppen” kent, zijn eigenlijk geen echte cannabisbloemen, maar bloeiwijzen. En die uitstekende haartjes? Waarschijnlijk ken je ze als stampers, maar officieel heten ze stigma’s. Ontdek hier de echte anatomie van cannabis toppen en bekijk de plant vanuit een compleet nieuw perspectief.
Inhoud:
- Waar vind je de toppen op een cannabisplant?
- De verschillende onderdelen van een cannabis top
- Vrouwelijke vs mannelijke cannabis toppen
- Sativa vs indica toppen
- Dichte toppen vs luchtige toppen
- Kleuren van cannabis toppen: wat betekenen ze?
- Zaadvorming in toppen
- Cannabis toppen: de juiste terminologie
Of je nu zelf kweekt of alleen een joint rolt: je hebt ongetwijfeld al vaak cannabisbloemen in handen gehad. Je weet dus dat ze sterk ruiken, plakkerig aanvoelen, een glanzend laagje hebben (door de trichomen), en die typische kleine haartjes vertonen die we meestal pistils noemen.
Maar achter die oppervlakkige kenmerken schuilt een enorme complexiteit. Cannabis toppen zijn namelijk dé plek waar de meeste fytochemicaliën worden aangemaakt en opgeslagen: cannabinoïden (zoals THC en CBD) en terpenen, verantwoordelijk voor de effecten, geur en smaak van wiet. Daarnaast bevatten toppen een reeks anatomische onderdelen die je met het blote oog nauwelijks kunt onderscheiden.
Waar vind je de toppen op een cannabisplant?
Als kweker weet je precies waar de toppen zich ontwikkelen. De grote hoofdtoppen, ook wel cola’s genoemd, groeien aan het uiteinde van de takken. Bij een ongetopte en niet-gekruinde plant vormt zich bovenaan de kerstboomachtige structuur één centrale hoofdcola. Afhankelijk van de genetica en de groeiomstandigheden kan deze flinke afmetingen aannemen.
Daarnaast maakt de plant talloze kleinere toppen aan, vaak popcorn buds genoemd vanwege hun vorm. Deze ontwikkelen zich bij de knopen, waar de zijtakken uit de hoofdstam groeien.
De verschillende onderdelen van een cannabis top
Cannabis toppen worden vaak verkeerd gelabeld als “bloemen”. In werkelijkheid zijn het bloeiwijzen: complete bloemhoofden die bestaan uit schutbladeren (bracts), pistils, stigma’s (vaak foutief pistils genoemd) en trichomen.
De échte bloemen van cannabis[1] zijn de pistillate bloemen. In de plantkunde is dit de term voor de vrouwelijke voortplantingsorganen die de bestuiving ondersteunen. Elke pistillate[2] bloem bestaat uit twee stigma’s, een stijl en een zaadknop, beschermd door een met trichomen bedekt schutblad. Een cluster van zulke pistillate bloemen vormt wat kwekers doorgaans een “top” noemen.
Hieronder verkennen we de anatomie van deze bloemen en toppen, van klein naar groot.


-
Kelken
Veel wiettelers verwarren schutbladeren met kelken. Wiettoppen hebben geen overduidelijke kelk, maar wel kelkcellen. Deze zitten in de bloembekleedselen: doorschijnend weefsel dat de zaadknop gedeeltelijk omhult. In deze zaadknop ontwikkelen zich zaden.


-
Trichomen
Trichomen zijn klierstructuren die toppen hun ijzige, glinsterende uiterlijk geven. Ze maken cannabinoïden, terpenen en andere stoffen aan die zorgen voor het aroma, de smaak en de effecten van wiet. Van dichtbij zie je verschillende vormen:
- Bolvormige trichomen – klein en rond

- Capitate-sessiele trichomen – grote kop op een korte steel

- Capitate-gestielte trichomen – grotere kop op een langere steel

Vooral die laatste variant produceert de meeste terpenen en cannabinoïden. Ze doen dit in klierachtige schijfjes en slaan de stoffen op in holtes onder het oppervlak. Voor de plant hebben trichomen ook een functie: ze beschermen tegen insecten, vraat en schadelijke UV-straling.
-
Stigma
Binnen de cannabiscultuur bestaat veel verwarring over stigma’s. Elke vrouwelijke bloem produceert er twee, die omhoog en naar buiten steken.
Veel kwekers noemen ze pistils, maar dat klopt niet helemaal: ze zijn slechts een onderdeel van de pistil. Stigma’s zijn bedekt met microscopisch kleine haartjes (papillen) die stuifmeel uit de lucht opvangen. Lukt dat, dan hecht het stuifmeel zich vast en volgt bevruchting. Tijdens de bloei zijn stigma’s eerst wit en kleuren later oranje of bruin.


-
Schutbladeren (Bract)
Schutbladeren zijn gespecialiseerde blaadjes die de pistil-onderdelen omhullen en beschermen, zoals de zaadknop en de onderzijde van de stigma’s. Omdat ze zulke waardevolle structuren verdedigen, bevatten ze de hoogste concentratie trichomen in de hele top. Ze vormen dan ook het grootste deel van de “nug” die we uiteindelijk roken.


-
Pistils
Waarschijnlijk ken je de term pistils van de kleine haartjes op toppen. Maar strikt genomen is dat een misvatting: pistils bestaan uit stigma’s, stijl en zaadknop samen. De zichtbare haartjes zijn dus slechts een onderdeel.


-
Suikerblaadjes
Tussen de bloeiwijzen groeien kleine blaadjes, de suikerblaadjes. Ze zijn kleiner dan de grote waaierbladeren, maar spelen een cruciale rol. Ze doen aan fotosynthese, en leveren zo suikers en energie direct naast de toppen.
Bovendien dragen ze trichomen, waardoor ze extra bescherming bieden. Kwekers knippen ze meestal weg na de oogst, maar bewaren ze vaak voor hasj of extracten.


-
Cola's
De term cola verwijst specifiek naar de toppen die aan het uiteinde van de takken groeien. Ze bestaan uit de grootste clusters van pistillate bloemen en vormen indrukwekkend zware hoofdtoppen als de plant ongetraind blijft.


Vrouwelijke vs mannelijke cannabis toppen
Cannabis is tweehuizig, wat betekent dat er mannelijke en vrouwelijke planten bestaan. Vrouwelijke planten ontwikkelen pistillate bloemen met stigma’s in een schutblad. Mannelijke bloemen bestaan uit:
- Meeldraden – het stuifmeelproducerende deel
- Helmknoppen – waar het stuifmeel gevormd wordt
- Helmdraden – steeltjes die de helmknoppen dragen
- Sepalen – blaadjes waarin de meeldraden zich ontwikkelen


In de vroege bloeifase zien mannelijke bloemen eruit als kleine zakjes. Later openen de sepalen zich en komt het stuifmeel vrij om vrouwelijke bloemen te bevruchten.
Sativa vs Indica toppen
Rond sativa en indica bestaat veel verwarring. Vaak wordt beweerd dat sativa een energiek effect geeft en indica juist een zware stone. In werkelijkheid zijn terpenen, naast THC, verantwoordelijk voor de nuances in effect. Een sativa kan dus ook ontspannende terpenen produceren, en andersom.
Qua uiterlijk verschillen ze wél duidelijk:
- Sativa’s zijn langer en slanker, met dunne blaadjes en luchtige, grotere toppen.
- Indica’s zijn korter en bossiger, met brede blaadjes en compacte, kleinere toppen.
Dichte toppen vs luchtige toppen
De dichtheid van een top hangt deels af van genetica, maar ook van kweekomstandigheden. Optimale belichting, voeding, temperatuur en luchtvochtigheid leiden tot compacte, zware toppen vol cannabinoïden. Slechte omstandigheden resulteren in luchtige bloemen met minder inhoudsstoffen.
Kleuren van cannabis toppen: wat betekenen ze?
Toppen kunnen verschillende kleuren vertonen. Sommige zijn genetisch bepaald, andere hangen samen met omgevingsfactoren:
- Groen – standaardkleur door chlorofyl
- Paars – veroorzaakt door anthocyanen, een flavonoïde pigment
- Wit – door jonge stigma’s en hoge trichomedichtheid
- Oranje – stigma’s kleuren oranje of rood naarmate ze rijpen


Zaadvorming in toppen
Zaadjes in toppen is meestal slecht nieuws. Tenzij je bewust aan het kruisen bent, verminderen ze de kwaliteit van de bloemen. Na bevruchting zwelt de zaadknop in het schutblad op tot een zaadje, waardoor de plant energie steekt in voortplanting in plaats van dikke toppen met veel werkzame stoffen.
Cannabis toppen: de juiste terminologie
De anatomie van cannabis toppen is complex én fascinerend. Hier worden immers de meeste cannabinoïden en terpenen geproduceerd. Dankzij deze kennis kun je, wanneer je een cola bekijkt, elk detail herkennen – van de stigma’s tot de suikerblaadjes. Hopelijk geeft dit je een nog diepere waardering voor deze bijzondere plant.