De geschiedenis en huidige status van cannabis in Zuid-Afrika

Zuid-Afrika heeft een lang en gecompliceerd verleden met cannabis. Desondanks schat men dat 3,2 miljoen Zuid-Afrikanen in 2008 marihuana, lokaal bekend als "dagga", gebruikten. Daarnaast is Zuid-Afrika welbekend vanwege zijn rol in de wereldwijde cannabishandel. Interpol schat dat het land de vierde grootste producent van cannabis is ter wereld. De organisatie vermoedt ook dat een derde van de wereldwijd in beslag genomen wiet afkomstig is uit Zuid-Afrika.

De persoonlijke en privé consumptie van cannabis is in 2018 gelegaliseerd. Er bestaat echter nog veel verwarring over de effecten van de nieuwe wetten. De openbare verkoop en consumptie van cannabis is nog steeds illegaal, maar desondanks is de commercialisering reeds begonnen. Bedrijven bereiden zich voor op de komende toestroom van toeristen. Welke vorm dat krijgt en hoe winstgevend het wordt, is echter nog de vraag.

DE VROEGE GESCHIEDENIS VAN CANNABIS IN ZUID-AFRIKA

De geschiedenis van marihuana in Zuid-Afrika voert ons terug naar de 17e eeuw. De Nederlanders dreven toen voor het eerst handel met lokale stammen. In 1680 werden de eerste verbodswetten geïntroduceerd. Om de cannabismarkt te monopoliseren, verbood de Nederlandse Oost-Indische Compagnie de Kaapse kolonisten om cannabis te verbouwen. De plant kwam echter rijkelijk voor in het wild. En door de handel met de lokale, inheemse stammen was cannabis overal verkrijgbaar. Daarom werd het verbod in 1700 opgeheven.

Tegen 1860 begon de kolonie Natal Indiase arbeiders te importeren voor werk. Zij brachten een aantal gebruiken mee, waaronder cannabis en hasj. Europese kolonisten maakten zich zorgen over de effecten van de plant op de arbeiders en geloofden dat het ze traag maakte. Als gevolg werd cannabis in Natal in 1870 verboden. Andere kolonies volgden dit voorbeeld en in 1908 trad er in nog drie andere Zuid-Afrikaanse kolonies een verbod in.

In 1908 veranderden echter ook de opvattingen over cannabis en een aantal kolonies hield zich bezig met gereguleerde verkopen. Maar tegen 1921 ontstond een morele paniek rond het gebruik van wiet in de West-Kaap. Dankzij de vereniging van kolonies in de Unie van Zuid-Afrika in 1909 verspreidden deze gedachten zich razendsnel. In het jaar 1921 helde men dus opnieuw over naar een verbod.

DE MODERNE GESCHIEDENIS VAN CANNABIS IN ZUID-AFRIKA

In 1922 voerde men in de Unie effectief regelgeving door die het bezit van verslavende middelen strafbaar stelde. Onder deze wetgeving was de kweek, het bezit en de verkoop van marihuana verboden. In 1925 trad er een internationaal verbod in. Het Raadgevend Comité voor de handel in opium en andere gevaarlijke drugs nam cannabis op in een lijst met verboden middelen.

In 1937 werd de Weeds Act ingevoerd, met een meer uitgebreider verbod op marihuana in Zuid-Afrika. Dankzij deze wetgeving waren landeigenaren en bewoners direct verantwoordelijk voor het voorkomen van de kweek van cannabis op hun land. De voortdurende publieke en politieke bezorgdheid over het gebruik van marihuana leidde in 1971 en 1992 tot meer wetten. Het doel: cannabisgebruik nog verder inperken.

In de jaren '50 kwamen er door de overheid gesponsorde programma's op om marihuana uit te roeien. Tegen de jaren '80 werden deze uitgebreid met de distributie van herbiciden met helikopters. Dergelijke programma's werden herhaaldelijk uitgevoerd, maar er veranderde weinig.

PLEITEN VOOR CANNABIS IN ZUID-AFRIKA

Sinds het begin van deze eeuw wordt alom gepleit voor legalisering van wiet. Vanaf mei 2000 organiseert Kaapstad een jaarlijkse "cannabis walk". In het begin liepen slechts honderden mensen mee. 2017 brak echter alle records, met bijna 6000 deelnemers.

In 2009 richtte de cannabis activist Jeremy Acton de Dagga Party op. Deze partij stelt dat cannabisgebruikers dezelfde rechten zouden moeten hebben als tabaks- en alcoholgebruikers. Het hoofddoel is het kiezen van een vertegenwoordiger die de legalisatie van cannabis ondersteunt.

In februari 2014 introduceerde dr. Mario Oriani-Ambrosini de Medical Innovation Bill. Deze arts behandelde zijn kanker met cannabis. Het doel van de wet was het legaliseren van marihuana voor medisch en industrieel gebruik. De inspanningen van Oriani-Ambrosini leidden in februari 2017 tot de legalisatie van de productie van cannabis voor medische doeleinden. De verwachting is dat deze ontwikkeling bijdraagt aan de toegankelijkheid en betaalbaarheid van medicinale cannabisproducten voor Zuid-Afrikanen.

2018: DE DECRIMINALISERING VAN CANNABIS IN ZUID-AFRIKA

Op 18 september 2018 zette een rechter van het Constitutionele Hof in Johannesburg de legalisatie in gang. Chief Justice Raymond Zondo oordeelde dat volwassenen cannabis voor persoonlijke consumptie mogen bezitten en privé mogen gebruiken. Ook oordeelde de rechtbank dat het kweken van wiet voor persoonlijk gebruik in de eigen woning niet langer illegaal is. De hoeveelheid cannabis die je mag kweken, consumeren of in bezit mag hebben, is niet gelimiteerd. De parlementaire regering heeft 24 maanden de tijd gekregen om de nodige juridische wijzigingen door te voeren.

De uitspraak geldt alleen voor particuliere woningen. De rechters voerden aan dat de marihuanawetten in Zuid-Afrika ongrondwettig waren, omdat ze ten onrechte doordrongen in de privésfeer. Deze nieuwe wetten zijn dan ook niet van toepassing op de openbare ruimte. Het openbare bezit en de consumptie en verkoop in de publieke sfeer is nog steeds illegaal.

Er is nog steeds onduidelijkheid over de gevolgen van de uitspraak. We moeten afwachten wat er gebeurt met de duizenden gevangenen die momenteel vastzitten voor het bezit van cannabis. Maar de Zuid-Afrikanen zelf zijn optimistisch. Ze denken dat de uitspraak leidt tot een afname in criminaliteit en bendeactiviteiten. De politie verwacht echter geen aanzienlijke verandering in criminele activiteiten in het land.

DE EFFECTEN VAN DE LEGALISATIE VOOR BEDRIJVEN

Hoewel de verkoop van cannabis niet legaal is, suggereren rapporten dat de handel in marihuana floreert. Er is een gehele industrie in opkomst in Zuid-Afrika. Advocaten, consultants, winkeliers die zich specialiseren in kweekbenodigdheden, verpakkingsbedrijven en designbureaus zijn de eerste nieuwkomers op de marihuanamarkt. Deze bedrijven bereiden zich koortsachtig voor op de verwachte handel in de komende jaren.

Veel analisten menen dat de uitspraak mogelijk leidt tot een aanzienlijke vooruitgang in de industrie en de landbouw. Sinds de beslissing is de verkoop van kweekapparatuur flink gestegen. De toestroom van bedrijven leidt wellicht tot meer lokale productie en import van apparatuur. Daarnaast nemen ondernemers in de hydrocultuur meer lokaal personeel aan, wat de lokale economie nog verder stimuleert.

Veel van deze ondernemingen proberen in juridisch grijze gebieden te opereren. Er zijn veel vragen over de diverse aspecten van commercialisering en hoe deze aansluiten bij de bestaande wetgeving. Bedrijven die willen profiteren van de legalisatie, moeten dan ook rekening houden met verschillende voorschriften. Denk bijvoorbeeld aan zaken als reclame, etikettering en breeding rechten.