RQS Cannabis Blog
Inbegrepen GRATIS producten
Home
Blog
Stikstofgebrek bij cannabis: tekenen en oplossingen
Laten we eens in het bodemleven duiken en kijken wat een stikstofgebrek inhoudt. Leer hoe belangrijk stikstof voor planten is, en hoe je een tekort herkent. Bovendien bespreken we de oorzaken ervan, maar ook de rol die de bodemgesteldheid en biologische processen hierbij spelen. En, misschien nog wel belangrijker: hoe je het oplost!
Zie meer
Zie meer
Zie meer
Bij wietteelt speelt stikstof een ongelooflijk belangrijke rol. Het bevordert niet alleen de fotosynthese, maar is ook betrokken bij de eiwitopbouw. Zelfs het DNA van planten bevat stikstof. Bij onvoldoende stikstof stagneert de groei van wietplanten en oogst je minder dan je zou willen.
Contents:
De rol van stikstof bij wietteelt
Mocht je bij het telen met een stikstofgebrek te maken krijgen, dan kun je dat echter ook zien als een leerervaring. Hieronder lees je waarom stikstof zo belangrijk is, en hoe je een stikstoftekort kunt oplossen en voorkomen.
Stikstof: een belangrijke macronutriënt voor cannabis
De elementen die een rol spelen bij plantenvoeding, kunnen worden onderverdeeld in twee categorieën: macro- en micronutriënten. Zoals de categorieën al aangeven, heeft een plant voor een goed functioneren veel macronutriënten nodig, terwijl micronutriënten in mindere mate nodig zijn.
Stikstof behoort met de elementen fosfor en kalium tot de macronutriënten. Wietplanten hebben het nodig voor de eiwitopbouw, maar ook voor DNA en enzymen die een essentiële rol spelen bij chemische reacties. Als planten voldoende stikstof krijgen, dan groeien ze snel, gedijen ze goed en produceren ze volop. Maar als ze er te weinig van krijgen, gaan ze tekenen van een gebrek vertonen en stagneert de groei.
De functie van stikstof in wietplanten
Maar hoe werkt stikstof nu precies, en waarom moet je er als kweker voor zorgen dat je planten er voldoende van krijgen?
- Hoofdbestanddeel van chlorofyl: chlorofylmoleculen staan centraal bij de fotosynthese, het proces waarbij een plant zonlicht gebruikt om stikstof uit de lucht in koolhydraten om te zetten. Zonder stikstof kunnen er geen chlorofylmoleculen geproduceerd worden.
- Belangrijk onderdeel van aminozuren: stikstof is onmisbaar voor de aanmaak van aminozuren, kleine moleculen (monomeren) die op hun beurt weer de bouwstenen van grotere eiwitten (polymeren) vormen. Deze eiwitten zijn belangrijk voor verschillende processen, van katalyserende chemische reacties tot ondersteuning van de immuunfunctie.
- Onderdeel van ATP: stikstof speelt ook een rol bij de vorming van adenosinetrifosfaat (ATP). Dit molecuul is heel waardevol voor de energie-uitwisseling. Zo ligt het ten grondslag aan de stofwisseling en genexpressie.
- Vorming van nucleïnezuren: stikstof is deels verantwoordelijk voor de vorming van nucleïnezuren in DNA en RNA, beide essentieel voor het ontstaan van leven. DNA bevat alle genetische info voor de constructie van biologische stoffen en RNA geeft die informatie door aan de eiwitbouwers van cellen.
Cannabis en stikstofgebrek: tekenen
Diverse tekenen kunnen wijzen op een stikstofgebrek bij planten. Lees hieronder welke dat zijn!
Stagnerende groei
In alle groeistadia van een plant kan een stikstofgebrek tot stagnerende groei leiden. Anders dan bij mens en dier, hebben planten een extracellulaire matrix van koolhydraatpolymeren in plaats van eiwitten. Stikstof is ook voor hen cruciaal, vanwege de fotosynthese en chemische reacties waarvoor eiwitten nodig zijn. Bij een tekort aan stikstof worden planten slap, kunnen ze niet goed meer groeien en worden ze kleiner dan normaal.
Gele bladeren
Een typisch verschijnsel is ook het geel worden van oude bladeren. Omdat stikstof een mobiele voedingstof is, kan een plant het transporteren naar die plekken waar dat het meest nodig is, namelijk jonge blaadjes. Raakt de voorraad uitgeput, dan haalt de plant stikstof uit oudere bladeren, die te weinig overhouden om nog chlorofylmoleculen te produceren en daardoor geel worden.
Bleekgroene bladeren
Voordat bladeren helemaal geel worden, krijgen ze eerst een bleekgroene kleur. Ook dat wordt veroorzaakt door een verminderde productie van chlorofyl. Gebrek aan groen pigment (chlorofyl) verandert de bladeren dus zowel vanbinnen als vanbuiten.
Kleinere bladeren
Een groeistoornis veroorzaakt niet alleen onvolgroeide planten, maar ook kleinere bladeren. Bij de fotosynthese wordt kooldioxide omgezet in organisch materiaal, waarmee de extracellulaire matrix gevormd wordt. Een stikstofgebrek zorgt echter voor te weinig chlorofyl en daarmee stagneert ook de productie van organisch materiaal. Grote, weelderige bladeren maken daardoor plaats voor kleinere, minder functionele exemplaren.
Uitgestelde bloei
Bij de bloei van planten spelen veel hormonen een belangrijke rol. Cytokinines en auxines bevorderen bijvoorbeeld de vorming en groei van toppen, terwijl abscisine en ethyleen bij de rijping betrokken zijn. Stikstofsignaalmechanismen in planten dragen bij aan de productie van dergelijke bloeihormonen. Een stikstofgebrek kan daarom zowel de bloei als de rijping van toppen vertragen.
Afsterven van de onderste takken
Bij een ernstig stikstofgebrek kunnen lager gelegen takken naast verkleuren ook doodgaan als de plant hier stikstof vandaan haalt. Fotosynthese en belangrijke chemische reacties met eiwitten worden dan onmogelijk. Echter, niet alleen takken sterven af; ook de onderste bladeren en stengels.
Oorzaken van een stikstofgebrek bij wiet
Het is natuurlijk logisch dat je een gebrek aan stikstof wilt oplossen, zodra je het waarneemt. Maar het is wel verstandig om eerst de oorzaak te achterhalen.
Geringe kationenuitwisselingscapaciteit
De kationenuitwisselingscapaciteit (CEC) verwijst naar het vermogen van de bodem om kationen (positief geladen deeltjes) te binden. In grond kan stikstof verschillende vormen aannemen, bijvoorbeeld het positief geladen ammonium en het negatief geladen nitraat. Planten als wiet, die van zure grond houden, nemen stikstof het liefst via ammonium op. De bodem kan daarom het best negatief geladen zijn, want dat trekt positief geladen deeltjes, zoals ammonium, aan.
Bepaalde grondsoorten, zoals klei en organisch materiaal, hebben van nature een negatieve lading. Als er voldoende van aanwezig is, verhoogt dat de kationenuitwisselingscapaciteit van de bodem. Daardoor kunnen ammonium en andere kationen beter worden gebonden en lekken ze niet weg. Blijven ze op hun plek, dan kunnen planten ze opnemen door waterstofkationen vrij te geven die een sterkere positieve lading hebben dan ammonium, en daardoor een groter vermogen om zich aan negatief geladen oppervlakken te binden.
Voor een wietplant betekent een optimale CEC dat de wortels ionische vormen van stikstof in de bodem goed kunnen bereiken. Een bodem zonder klei of organisch materiaal heeft daarentegen een geringe CEC, waardoor het ammonium moeilijk kan binden, en zal verweren en uitlogen. Wietplanten komen daardoor in de problemen en krijgen vaak te maken met een stikstofgebrek.
Gebrek aan microbieel leven
In de bodem komt stikstof niet alleen in de vorm van gebonden kationen voor, maar talloze microben bij en in de plantenwortels hebben het ook in zich. Deze diertjes behoren tot het bodemvoedselweb, een aaneenschakeling van voedselketens waarbij stikstof een belangrijke rol speelt. Maar hoe kunnen planten eigenlijk bij de stikstof in microben komen?
Wietplanten hebben hiervoor een dynamisch en functioneel voedselsysteem in de bodem nodig. Levende grond met microben waarborgt zo'n systeem, waarbij ammonium vrijkomt in een vorm die toegankelijk is voor planten. Wormachtige microben (nematoden) zijn bijvoorbeeld dol op het eten van bodembacteriën en scheiden daarbij overtollig ammonium af, wat zich aan negatief geladen deeltjes kan binden.
Planten helpen in dit opzicht de natuur echter ook zelf een handje. Zo gaan veel suikers die bij de fotosynthese ontstaan naar de wortels, waar ze de aandacht trekken van bacteriën die planten nodig hebben om aan stikstof te komen. De nabijheid van dergelijke bacteriën betekent dat nematoden en andere stikstofleverende wezentjes niet ver weg zijn.
Bovendien consumeren plantenwortels middels de rhizofagiecyclus[1] allerlei bacteriële cellen. Soms doen ze dat met behulp van bodemalgen, die fungeren als een soort taxi die bacteriën naar de wortels brengt. Via ingewikkelde chemische processen worden de bacteriën ontdaan van hun stikstof, waarna ze weer losgelaten worden voor het verzamelen van nog meer stikstof.
Zoals je kunt zien, zijn bodemmicroben enorm belangrijk voor planten om voedingsstoffen tot zich te nemen. Als de diversiteit in de bodem wordt aangetast, bijvoorbeeld door chemische bestrijdingsmiddelen, grondbewerking of pesticiden, hebben ook planten daaronder te lijden. Een stikstofgebrek is daarbij een van de problemen die kunnen ontstaan.
pH-schommelingen
De pH verwijst naar het aantal waterstofkationen in de bodem: een hoge concentratie veroorzaakt zure grond; een lage concentratie basische aarde. Cannabis houdt van een pH van ongeveer 6 (licht zuur). Er is dan sprake van een chemische toestand waarin stikstof de vorm heeft van ammonium. In licht basische grond wordt ammonium omgezet in nitraat, wat wietplanten in principe ook kunnen opnemen.
Extreme pH-waarden kunnen echter de opname van stikstof verhinderen. Een buitengewoon lage pH kan bijvoorbeeld uitsluiting van ammonium veroorzaken, doordat het voor zowel aluminium- als mangaanvergiftiging zorgt. Bovendien kunnen grote pH-schommelingen het microbieel leven in de war schoppen, met als gevolg een verminderde toegang tot stikstof.
Het behandelen van een stikstofgebrek bij wietplanten
Nu je meer op de hoogte bent van de hoofdoorzaken van stikstofgebrek bij cannabis, heb je ook een idee van wat je kunt doen om de balans in de bodem weer te herstellen. Maar naast het in balans brengen van de grond, zijn er ook snelle oplossingen waarmee je een stikstoftekort kunt aanpakken.
Het voorkomen van een stikstofgebrek bij wiet
Nu je weet hoe je een stikstofgebrek snel kunt oplossen, wordt het tijd om je te bezinnen op maatregelen waarmee je het voortaan kunt voorkomen.
Zorg voor een goede bodemgesteldheid
Zorgen voor een goede bodemgesteldheid kun je op twee manieren doen, namelijk prebiotisch (aanwezige microben van voedsel voorzien) en probiotisch (het enten van de bodem met microben). De prebiotische manier betekent het toedienen van materie aan microben. Dood plantmateriaal en levende wortels bieden samen een bron van koolstof, en ondersteunen zo het microbieel leven. Je kunt hiervoor het volgende gebruiken:
- Dode mulch: compost, stro, goed verteerde houtsnippers, mest, dode bladeren.
- Levende mulch: rode en witte klaver, sla, spinazie, pompoen.
- Bodembedekkers: tuinbonen, alfalfa, erwt, radijs, klaver.
Voor het enten van de bodem met microben, kun je het volgende gebruiken:
- Mulch bestaande uit compost, gedurende het hele groeiseizoen.
- Bladspray op basis van compostthee, gedurende het hele groeiseizoen.
- Mycorrhiza-schimmels, tijdens het zaaien en verplanten.
- Trichoderma, tijdens het zaaien en verplanten.
- Rhizobacteriën, tijdens het zaaien en verplanten.
Houd je aan het aanbevolen voedingsschema
Werk je het liefst met synthetische producten, houd je dan goed aan de aanwijzingen op de verpakkingen. Lees het bijgeleverde voedingsschema goed door, en voeg op het juiste moment de juiste hoeveelheden toe.
Zorg voor meer kationenuitwisselingscapaciteit
Het vergroten van de kationenuitwisselingscapaciteit zal de kans op een stikstofgebrek drastisch verkleinen. Meng de aarde hiervoor met klei of rijpe compost. Beide hebben een negatieve lading en zorgen dat ammonium in buurt van de plantenwortels blijft, waar het opgenomen kan worden als dat nodig is.
Meet regelmatig de bodem-pH
Houd de pH-waarde van de bodem goed in de gaten. Zo kun je snel in actie komen als dat nodig is en ernstige schommelingen voorkomen. Op die manier houden je planten toegang tot de stikstof in de grond, en behoed je nuttige microbenpopulaties voor extreme pH-waarden.
Maak je eigen compost
Met het maken van je eigen compost kun je veel onkosten besparen, en bovendien houd je je planten er gezond en productief mee. Eigengemaakte compost is daarnaast veel beter dan die uit de winkel. Je hoeft hiervoor alleen maar tuinafval en etensrestjes bij elkaar te gooien, met stukjes karton of houtsnippers. Na een paar maanden heb je een microbenrijke composthoop, vol voedingsstoffen en met een negatieve lading.
Gebruik zo weinig mogelijk kunstmest
Beperk of voorkom zoveel mogelijk het gebruik van kunstmest. Het is weliswaar handig en effectief, maar ook schadelijk. Je kunt veel beter een levende bodem creëren waarin een goede circulatie van voedingsstoffen plaatsvindt. Daar wordt de grond elk seizoen vruchtbaarder van.
Stikstof: een essentiële voedingsstof voor cannabis
Zoals je ziet, speelt bij het kweken van wiet stikstof een sleutelrol. Het draagt bij aan de fotosynthese en aan belangrijke chemische reacties. Zonder stikstof kunnen planten niet goed presteren; hun groei stagneert en ze worden geel en ziek. De belangrijkste oorzaken van een stikstofgebrek zijn: een geringe kationenuitwisselingscapaciteit, schommelende pH-waarden en te weinig microbieel leven. Als je met een stikstofgebrek te maken krijgt, weet je in elk geval dat je het met kunstmest of een bladspray snel kunt oplossen. Voorkom het in de toekomst echter door het bodemleven en de CEC te verbeteren, de pH-waarde regelmatig te controleren en het voedingsschema goed in de gaten te houden. Succes!
External Resources:
- Rhizophagy Cycle: An Oxidative Process in Plants for Nutrient Extraction from Symbiotic Microbes - PMC https://www.ncbi.nlm.nih.gov
Disclaimer:
Deze content is alleen bedoeld voor educatieve doeleinden. De verstrekte informatie is afkomstig uit onderzoek dat is verzameld vanuit externe bronnen.
.jpg)
